Servikal kanal darlığı (servikal spinal stenoz), boyun bölgesindeki omurga kanalının daralması sonucu omurilik ve sinir köklerine baskı yapması durumudur. Bu durum, çeşitli semptomlara neden olabilir ve zamanla yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Servikal Kanal Darlığı Nedenleri
Yaşlanma: Yaşlanma ile birlikte omurgada dejeneratif değişiklikler meydana gelir. Disklerin su içeriği azalır, omurlar arasındaki diskler yassılaşır ve kemik çıkıntıları (osteofitler) oluşabilir.
Disk Hernisi: Boyun disklerinin fıtıklaşması, sinir köklerine veya omuriliğe baskı yapabilir.
Travma: Boyun yaralanmaları, omurga kanalının daralmasına neden olabilir.
Konjenital Faktörler: Bazı insanlar doğuştan dar omurga kanalına sahip olabilirler.
Kalınlaşmış Ligamentler: Omurga bağlarının kalınlaşması, omurga kanalının daralmasına katkıda bulunabilir.
Belirtiler
Servikal kanal darlığının belirtileri, omuriliğe ve sinirlere ne kadar baskı uygulandığına bağlı olarak değişir. Bazı yaygın belirtiler şunlardır:
Boyun Ağrısı: Sürekli veya aralıklı olarak boyun bölgesinde ağrı hissi.
Boyundan Kollara Yayılan Ağrı: Sinir köklerine baskı sonucu kollara yayılan ağrı.
Uyuşma ve Karıncalanma: Eller, kollar veya parmaklarda uyuşma ve karıncalanma.
Kas Güçsüzlüğü: Kollar, eller veya parmaklarda güçsüzlük.
Yürüme Zorluğu: Omurilik üzerindeki baskı, bacaklarda güçsüzlüğe ve denge problemlerine neden olabilir.
Koordinasyon Problemleri: İnce motor becerilerde bozulma ve el becerisinde azalma.
Tanı
Servikal kanal darlığının tanısı için çeşitli yöntemler kullanılır:
Fizik Muayene: Doktor, boyun hareketlerini ve refleksleri değerlendirir.
Görüntüleme Testleri:
MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Omurga, diskler ve sinirler hakkında ayrıntılı görüntüler sağlar.
CT (Bilgisayarlı Tomografi): Omurga kemiklerinin detaylı görüntülerini sağlar.
X-ışınları: Omurga kemiklerindeki dejeneratif değişiklikleri gösterir.
Servikal dar kanal (servikal spinal stenoz) tedavisi, semptomların şiddetine, hastanın genel sağlık durumuna ve yaşam kalitesine olan etkisine bağlı olarak değişir. Tedavi, konservatif (cerrahi olmayan) yöntemlerden cerrahi yöntemlere kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. İşte servikal dar kanal tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler.
Konservatif (Cerrahi Olmayan) Tedavi Yöntemleri
Yaşam Tarzı ve Evde Uygulanabilecek Tedaviler
Egzersiz ve Fiziksel Aktivite: Düşük etkili egzersizler (yürüyüş, yüzme) ve düzenli germe egzersizleri omurga sağlığını destekler.
Sağlıklı Kilo: Aşırı kilonun omurga üzerindeki baskısını azaltmak için sağlıklı bir kiloyu korumak önemlidir.
Ergonomik Düzenlemeler: Çalışma ortamının ergonomik hale getirilmesi ve doğru duruş tekniklerinin kullanılması.
İlaç Tedavisi:
Ağrı Kesiciler: Paracetamol veya ibuprofen gibi nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ağrıyı ve inflamasyonu azaltabilir.
Kas Gevşeticiler: Kas spazmlarını hafifletmek için kullanılabilir.
Nöropatik Ağrı İlaçları: Antidepresanlar veya antikonvülzanlar gibi sinir ağrısını hafifletmek için kullanılabilir.
Fizik Tedavi:
Egzersiz Programları: Boyun ve omuz kaslarını güçlendirmeye ve esnekliği artırmaya yönelik egzersizler.
Germe ve Duruş Egzersizleri: Duruşun düzeltilmesi ve omurga üzerindeki baskının azaltılması için.
Manuel Terapi: Elle yapılan mobilizasyon ve manipülasyon teknikleri.
Boyunluk Kullanımı:
Kısa süreli olarak boyunluk kullanımı, boyun bölgesine destek sağlayarak ağrıyı hafifletebilir.
Epidural Steroid Enjeksiyonları:
Omurilik çevresindeki epidural boşluğa steroid enjeksiyonu yapılması, inflamasyonu ve sinir köklerindeki baskıyı azaltabilir.
Cerrahi Tedavi Yöntemleri
Konservatif tedavi yöntemlerinin yeterli olmadığı veya nörolojik semptomların ciddi olduğu durumlarda cerrahi tedavi düşünülebilir. Servikal dar kanal (servikal spinal stenoz) için cerrahi tedaviler, omurilik ve sinir kökleri üzerindeki baskıyı azaltmayı ve omurganın stabilitesini sağlamayı amaçlar. Cerrahi tedaviye karar verilirken, hastanın semptomlarının şiddeti, konservatif tedavi yöntemlerine yanıtı ve genel sağlık durumu göz önünde bulundurulur. İşte servikal dar kanal için başlıca cerrahi tedavi yöntemleri:
1. Anterior Servikal Diskektomi ve Füzyon (ACDF)
ACDF, servikal dar kanalın tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir cerrahi yöntemdir.
Prosedür: Cerrah, boynun ön kısmında bir kesi yapar ve problemli diski çıkarır. Diskin çıkarılması sinir kökleri üzerindeki baskıyı azaltır. Daha sonra, omurlar arasında bir kemik grefti veya yapay bir disk yerleştirilir ve omurlar plakalar ve vidalarla sabitlenir.
Avantajlar: Ağrının hızlı bir şekilde hafifletilmesi, sinir kökü basısının ortadan kaldırılması ve omurganın stabilitesinin sağlanması.
Dezavantajlar: Füzyon işlemi, omurganın hareketliliğini azaltabilir ve komşu segment hastalığına yol açabilir.
2. Servikal Disk Replacement(Artroplasti)- Servikal disk protezi
Servical disk replacement, ACDF’nin alternatif bir yöntemidir ve omurganın hareketliliğini korumayı amaçlar.
Prosedür: Cerrah, hasarlı diski çıkarır ve yerine yapay bir disk yerleştirir.
Avantajlar: Omurganın doğal hareketliliği korunur ve komşu segment hastalığı riski azalır.
Dezavantajlar: Yapay disklerin uzun vadeli sonuçları hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
3. Posterior Servikal Laminektomi
Laminektomi, omurga kanalını genişletmek için omurun arka kısmının (lamina) çıkarılması işlemidir.
Prosedür: Cerrah, boynun arka kısmında bir kesi yapar ve lamina adı verilen omurun bir kısmını çıkarır. Bu, omurilik ve sinir kökleri üzerindeki baskıyı azaltır.
Avantajlar: Omurilik üzerindeki baskının etkili bir şekilde azaltılması.
Dezavantajlar: Omurganın stabilitesini azaltabilir, bu nedenle ek stabilizasyon prosedürlerine ihtiyaç duyulabilir.
4. Posterior Servikal Laminoplasti
Laminoplasti, omurga kanalını genişletmek için omurun arka kısmının yeniden şekillendirilmesi işlemidir.
Prosedür: Cerrah, lamina üzerinde bir menteşe oluşturarak omurga kanalını genişletir. Bu, omurilik üzerindeki baskıyı azaltır.
Avantajlar: Omurganın hareketliliği korunur ve genişletilen kanal, omurilik üzerindeki baskıyı azaltır.
Dezavantajlar: Bazı hastalarda yeterli rahatlama sağlamayabilir ve hareket kısıtlılığı olabilir.
5. Foraminotomi
Foraminotomi, sinir köklerinin omurgadan çıktığı açıklıkları (foramen) genişletmek için yapılan bir işlemdir.
Prosedür: Cerrah, boynun arka veya yan kısmında bir kesi yapar ve sinir köklerinin geçtiği açıklıkları genişletir.
Avantajlar: Sinir kökü üzerindeki baskının azaltılması.
Dezavantajlar: Diğer omurga yapılarının stabilitesi üzerinde etkisi olabilir.
6. Mikrocerrahi ve Endoskopik Yöntemler
Mikrocerrahi ve endoskopik yöntemler, minimal invaziv teknikler kullanarak sinir kökü veya omurilik üzerindeki baskıyı azaltmayı amaçlar.
Prosedür: Küçük kesiler kullanılarak özel cerrahi aletler ve endoskopi yardımıyla omurga kanalındaki daralma düzeltilir.
Avantajlar: Daha küçük kesiler, daha az doku hasarı, daha hızlı iyileşme süresi ve daha düşük komplikasyon riski.
Dezavantajlar: Tüm vakalar için uygun olmayabilir ve özel ekipman gerektirir.
7. Kombine Yöntemler
Bazı durumlarda, birden fazla cerrahi yöntemin kombinasyonu kullanılabilir. Örneğin, laminektomi ve füzyon birlikte uygulanabilir.
Cerrahi Sonrası Bakım ve Rehabilitasyon
Cerrahi tedaviden sonra hastaların iyileşme sürecini hızlandırmak ve komplikasyonları önlemek için bazı adımlar izlenir:
Fizik Tedavi: Kasları güçlendirmek ve hareketliliği artırmak için fizik tedavi programları.
Ağrı Yönetimi: İlaçlar ve diğer ağrı yönetimi teknikleri.
Aktivite Modifikasyonu: Doktorun önerilerine göre fiziksel aktiviteleri sınırlamak ve zamanla artırmak.
Cerrahi tedavi seçenekleri, hastanın spesifik durumu, semptomların şiddeti ve genel sağlık durumu dikkate alınarak belirlenir. Tedavi planını doktorunuzla detaylı bir şekilde değerlendirerek en uygun seçeneği belirlemek önemlidir.
Servikal dar kanal tedavisi kişiye özeldir ve tedavi planı hastanın semptomlarına, yaşam tarzına ve genel sağlık durumuna göre belirlenmelidir. Tedavi seçeneklerini doktorunuzla tartışarak sizin için en uygun olanı belirlemeniz önemlidir.
Hazırlayan: Doç.Dr.Yahya Güvenç
Enter the text or HTML code here