Kifoz Türleri
Kifoz, omurganın üst kısmının anormal derecede dışa doğru (posterior) eğrilmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Toplum içerisinde yaygın olarak kamburluk olarak tanımlanır. Bu eğrilik, genellikle torakal omurga (göğüs omurları) bölgesinde görülür ve sırtta kamburlaşmaya neden olur. Kifoz, çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir ve semptomların şiddeti kişiden kişiye değişebilir.
Postural Kifoz:
Genellikle duruş bozukluğu nedeniyle ortaya çıkar.
En yaygın ve en hafif kifoz türüdür.
Ergenlik döneminde daha sık görülür ve duruş düzeltilerek yönetilebilir.
Scheuermann Kifozu:
Gençlerde görülen, omurga kemiklerinin anormal şekilde gelişmesi sonucu ortaya çıkan bir kifoz türüdür.
Omurların kamalaşması ve disklerin düzensiz şekilde yerleşmesi ile karakterizedir.
Genellikle ergenlik döneminde başlar ve genetik faktörler etkili olabilir.
Konjenital Kifoz:
Doğumdan itibaren mevcut olan ve omurga kemiklerinin gelişimindeki anomalilerden kaynaklanan bir kifoz türüdür.
Doğumsal omurga defektleri nedeniyle ortaya çıkar.
Nöromüsküler Kifoz:
Kas veya sinir hastalıkları (örn. serebral palsi, kas distrofisi) nedeniyle ortaya çıkan kifozdur.
Kas güçsüzlüğü veya kontrol problemleri omurganın anormal eğilmesine neden olabilir.
Yaşlılık Kifozu (Osteoporotik Kifoz):
Osteoporoz (kemik erimesi) gibi durumlar nedeniyle yaşlılarda gelişen kifoz türüdür.
Kemiklerin zayıflaması ve kırılgan hale gelmesi omurganın çökmesine ve kamburlaşmaya neden olabilir.
Kifozun Belirtileri
Sırt Ağrısı: Kifozun neden olduğu basınç ve doku zedelenmesi sırt ağrısına yol açabilir.
Görsel Değişiklikler: Omurganın anormal eğriliği, kamburlaşma veya kambur görünüm ile kendini gösterir.
Yorgunluk: Sırt kaslarının sürekli olarak eğriliği dengelemeye çalışması nedeniyle yorgunluk hissi.
Nefes Alma Zorluğu: Şiddetli kifoz, göğüs kafesini etkileyerek solunum problemlerine neden olabilir.
Nörolojik Belirtiler: Sinirlerin sıkışması sonucu bacaklarda uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük.
Kifozun Nedenleri
Genetik Faktörler: Ailede kifoz öyküsü bulunması risk faktörüdür.
Travma: Omurga yaralanmaları kifoz gelişimine yol açabilir.
Enfeksiyonlar: Omurgayı etkileyen enfeksiyonlar (örn. vertebral osteomiyelit) kifozu tetikleyebilir.
Tümörler: Omurga kemiklerinde veya omurga çevresindeki dokularda tümörler kifoz gelişimine neden olabilir.
Kifoz Tedavisi
Kifoz tedavisi, kifozun türüne, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi, konservatif (cerrahi olmayan) yöntemlerden cerrahi müdahalelere kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. İşte kifoz tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler:
Konservatif (Cerrahi Olmayan) Tedavi Yöntemleri
Fizik Tedavi ve Egzersizler
Duruş Düzenleme: Doğru duruşu teşvik eden egzersizler.
Güçlendirme Egzersizleri: Sırt ve karın kaslarını güçlendirerek omurganın desteklenmesi.
Esneme Egzersizleri: Omurganın esnekliğini artırmak ve kas gerginliğini azaltmak.
Ortez (Korse) Kullanımı
Özellikle büyüme çağındaki çocuklarda ve gençlerde kifozun ilerlemesini durdurmak ve omurgayı desteklemek için kullanılır.
Milwaukee Korsesi: Postural kifozda kullanılan bir türdür.
Gövde Korsesi: Scheuermann kifozunda kullanılabilir.
Ağrı Yönetimi
İlaçlar: Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ve analjezikler ağrıyı ve inflamasyonu hafifletmek için kullanılır.
Isı ve Soğuk Uygulamaları: Kas spazmlarını hafifletmek ve ağrıyı azaltmak için.
Duruş Eğitimi
Doğru duruş tekniklerini öğrenmek ve uygulamak kifozun ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Düzenli Egzersiz: Omurga sağlığını desteklemek için düzenli olarak düşük etkili egzersizler (yürüyüş, yüzme) yapmak.
Sağlıklı Beslenme: Kemik sağlığını desteklemek için kalsiyum ve D vitamini açısından zengin bir diyet.
Ergonomik Düzenlemeler: Çalışma ortamında ergonomik düzenlemeler yaparak omurga üzerindeki baskıyı azaltmak.
Cerrahi Tedavi Yöntemleri
Kifozun cerrahi tedavisi, omurgadaki aşırı eğriliği düzeltmek, omurganın stabilitesini sağlamak ve sinir kökleri veya omurilik üzerindeki baskıyı azaltmak amacıyla uygulanır. Cerrahi müdahale genellikle konservatif tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı veya kifozun şiddetli ve ilerleyici olduğu durumlarda tercih edilir.
1. Spinal Füzyon Cerrahisi
Spinal füzyon, kifoz cerrahisinde en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Bu prosedürde, omurlar arasında kemik greftleri yerleştirilir ve metal çubuklar, vidalar ve kancalar kullanılarak omurlar sabitlenir. Zamanla, kemik greftleri omurlarla kaynaşarak tek bir kemik parçası oluşturur ve omurganın stabilitesini sağlar.
Prosedür:
Sırtın veya belin arka kısmında bir bölgeden açık cerrahi uygulanır.
Kifoza neden olan omurga bölgeleri serbestleştirilir.
Kemik greftleri yerleştirilir ve metal implantlarla omurlar sabitlenir.
Ameliyat sonrası dönemde, kemik greftleri zamanla omurlarla kaynaşarak tek bir kemik parçası oluşturur.
2. Osteotomi
Osteotomi, omurganın belirli bölgelerindeki kemiklerin çıkarılması veya yeniden şekillendirilmesi işlemidir. Bu prosedür, omurganın daha düz bir pozisyona getirilmesini amaçlar.
Prosedür:
Omurların belirli kısımlarını çıkararak omurganın eğriliğini düzeltir.
Çıkarılan kemik parçalarının yerine kemik greftleri yerleştirilebilir.
Omurlar metal implantlarla sabitlenir.
3. Vertebroplasti ve Kifoplasti
Bu minimal invaziv prosedürler, omurga kırıklarını tedavi etmek ve omurganın stabilitesini sağlamak için kullanılır.
Vertebroplasti:
Cerrah, omurga kırığını stabilize etmek için kemik çimentosu enjekte eder.
Bu, omurun çökmesini önler ve ağrıyı azaltır.
Kifoplasti:
Cerrah, omurga kırığını düzeltmek ve stabilize etmek için bir balon kullanır.
Balon şişirildikten sonra, kemik çimentosu enjekte edilir.
4. Laminektomi
Laminektomi, sinir kökleri veya omurilik üzerindeki baskıyı azaltmak için omurganın arka kısmının (lamina) çıkarılması işlemidir. Bu prosedür, özellikle nörolojik semptomların varlığında kullanılır.
Prosedür:
Cerrah, omurganın arka kısmında bir kesi yapar.
Lamina adı verilen kemik yapı çıkarılır.
Bu, omurilik ve sinir kökleri üzerindeki baskıyı azaltır.
Cerrahi Sonrası Bakım ve Rehabilitasyon
Cerrahi tedaviden sonra hastaların iyileşme sürecini hızlandırmak ve komplikasyonları önlemek için bazı adımlar izlenir:
Fizik Tedavi: Ameliyat sonrası omurganın stabilitesini artırmak, esnekliği ve gücü yeniden kazandırmak için fizik tedavi programları uygulanır.
Ağrı Yönetimi: Cerrahi sonrası ağrıyı yönetmek için ilaçlar ve diğer ağrı yönetimi teknikleri kullanılır.
Düzenli Kontroller: Cerrahınızla düzenli kontroller yapmak, iyileşme sürecini izlemek ve olası komplikasyonları önlemek için önemlidir.
Cerrahi Tedavi Riskleri ve Komplikasyonları
Her cerrahi müdahalede olduğu gibi, kifoz cerrahisi de bazı riskler ve komplikasyonlar taşıyabilir:
Enfeksiyon: Ameliyat bölgesinde enfeksiyon riski vardır.
Kanama: Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama olabilir.
Sinir Hasarı: Omurilik veya sinir köklerine zarar verme riski.
Füzyon Başarısızlığı: Omurların yeterince kaynaşmaması durumu.
Ağrı: Ameliyat sonrası ağrı ve rahatsızlık.
Cerrahi tedaviye karar verirken, doktorunuzla tüm seçenekleri ve olası riskleri detaylı bir şekilde değerlendirmeniz önemlidir. Cerrahinin potansiyel faydaları ve riskleri, bireysel durumunuza göre tartılmalıdır.
Cerrahi Sonrası Bakım ve Rehabilitasyon
Fizik Tedavi: Ameliyat sonrası omurganın stabilitesini artırmak, esnekliği ve gücü yeniden kazandırmak için fizik tedavi programları.
Ağrı Yönetimi: Cerrahi sonrası ağrıyı yönetmek için ilaçlar ve diğer ağrı yönetimi teknikleri.
Düzenli Kontroller: Cerrahınızla düzenli kontroller yapmak, iyileşme sürecini izlemek ve olası komplikasyonları önlemek için önemlidir.
Sonuç
Kifoz tedavisi kişiye özeldir ve hastanın ihtiyaçlarına, semptomların şiddetine ve kifozun türüne göre uyarlanır. Erken teşhis ve tedavi, kifozun ilerlemesini önlemek ve yaşam kalitesini artırmak için kritik öneme sahiptir. Tedavi planını belirlemek için muayene sonrası hasta ve hekimin tedavi yöntemlerini konuşarak belirlemek en doğru yaklaşım olacaktır.
Hazırlayan: Doç.Dr.Yahya Güvenç
Enter the text or HTML code here
